مقدمه :
حلزون چتری از عجیب ترین مخلوقات خداوند است . درحالیکه آنها جزء شکم پایان وعقب آبششیان می باشند اما دارای یک صدف بر روی پشت خود هستند.این اولین گزارش از مشاهده این حلزون در آبهای ایرانی دریای عمان است؛ که به طور ضمنی با تور ترال در منطقه میدانی و دربخشی که بستر دریا از اسفنجها پوشیده بود صید گردید. لازم به ذکر است اولین گزارش ازمشاهده این حلزون در دریای عمان و آبهای کشور عمان توسط آقای دکتر گوستاو پآولی از کشور آمریکا به ثبت رسیده است.
مشخصات سیستماتیک:
شاخه:MOLLUSCA
رده:GASTROPODA
راسته :NOTASPIDEA
زیررده:OPISTHOBRANCHIA
فوق خانواده: TYLODINOIDEA
(Dall 1889)
خانواده: UMBRACULIDE
(Dall 1889 )
نام علمی :Umbraculum umbraculum
(Lightfoot.1786)
نام انگلیسی :Umbrella slug
نام فارسی : حلزون چتری
زیستگاه :
آبهای گرم غرب اقیانوس آرام و اقیانوس هند (Indo_ west pacific )
وسیله صید : تور ترال در عمق 18 متری
محل صید : دریای عمان منطقه میدانی حد فاصل استانهای هرمزگان و سیستان وبلوچستان 27/6/83
اندازه : قطر نمونه 13 سانتیمتر قطر صدف پشتی 9 سانتیمتر
زیست شناسی:
حلزون چتری از رده شکم پایان و از زیررده عقب آبششیان و راسته بی حفرگان می باشد. این حلزون یکی از بی حفرگان اولیه می باشد . گونه های مختلفی از آنها درآبهای دنیا دیده شده اند. این حلزون دارای یک صدف نعلبکی شکل در پشت خود می باشد . بدن این حیوان شبیه مخروطی کوتاه است که در قاعده پائین آن پای بسیار حجیمی قرار دارد اما سطح پشتی بدن در زیر این صدف مدور که مایل به بیضی و قله آن کمی به طرف بالا آمده و به رنگ روشن می باشد مخفی است .اغلب بر روی صدف آنها انواع موجودات دریایی مانند: اسفنجها و یا جلبکها یا خزه ها می نشینند که صدف را به طور کامل می پوشانند.
رنگ بدن نارنجی و تمام حاشیه پا از زائدهای زگیل مانندی که به رنگ زرد کم رنگ است پوشیده شده و در حاشیه جلو پا بریدگی عمیقی وجود دارد که در مقابل و بالای آن سر حیوان قرار دارد؛ روی سر یک جفت زائده حسی دور دهانی و یک جفت شاخک که شکاف طولی آن اندام بویایی است دیده می شود؛ در میان پایه شاخکها یک جفت چشم قرار دارد/(زنکویچ )
آنها بسیار کم حرکت هستند بررسی رفتار آنها هنگامی که خارج از آب قرار می گیرند بسیار جالب است آنها بدون آنکه بدن را منقبض کنند بی حرکت می مانند صدفشان را قدری بالا می برند و باز می نمایند تا بتوانند راحت تنفس نمایند آبشش آنها برهنه است و بخشی از پوست پشت بطور فعال در عمل تنفس دخالت دارد.
علاوه بر این سوراخ مخرج در آنها به طور منظم منقبض و بازوبسته می شود . پای آنها فاقد زوائد و پاراپود می باشد و برای حرکت خیلی آرام به جلو می خزند و اصلا" بدن خود را نمی کشد و آن را دراز نمی كنند.
دهان و رادولا تخت می باشد و برای خوردن اسفنجها مناسب است غذای اصلی آنها را اسفنجها تشکیل می دهد اما از بعضی از جلبکهای دریایی نیز تغذیه می كنند . آنها را اغلب در مناطق عمیق پوشیده از اسفنجها می توان یافت .(Danville calif.Apr2004)
درمرحله تولید مثل این حلزونها تخمها را به صورت نوار طویلی به حالت مارپیچی تخم ریزی می كنند واین نوار مارپیچ را که حاوی تخم است و چرخش مارپیچی دارد به کف دریا می چسبانند.(زنکویچ)
http://www.shilat.com/
